Owca domowa
Owca domowa (Ovis aries) – gatunek hodowlanego zwierzęcia domowego z rodziny krętorogich. Jej przodkiem były najprawdopodobniej różne podgatunki owcy dzikiej (Ovis ammon).Udomowienie
Jak pokazują najnowsze badania przeprowadzone przez genetyków, owce były pierwszymi zwierzętami udomowionymi przez człowieka. Ich domestykacja nastąpiła dwuetapowo. Najpierw udało się to osiągnąć człowiekowi około 11 tys. lat temu - potomkami tych zwierząt są dzisiejsze półdzikie, mocno włochate rasy wciąż hodowane na szkockich wyspach. Drugi raz dokonano tego między VIII a VI tysiącleciem p.n.e. w południowo-zachodniej Azji, na terenie dzisiejszego Iraku i Iranu, prawdopodobnie jeszcze przed rozpoczęciem osiadłego życia w epoce brązu.
Genetyka
Genom owcy został rozpoznany w 2014 r. przez międzynarodowy zespół badaczy, po ośmiu latach badań. Pozwoliło to ustalić, że linie ewolucyjne owiec i kóz rozdzieliły się zaledwie 4 miliony lat temu. W efekcie archeolodzy analizujący kości zwierzęce wydobywane na wielu stanowiskach mają trudności z rozróżnianiem szczątków owcy i kozy i w opisach określają je jako „koza-owca"
Hodowla i wykorzystanie
Początkowo z owiec uzyskiwano jedynie skóry, mięso i mleko, obecnie również wełnę. Początkowo zwierzę hodowane na terenach górskich i stepowych rozpowszechniło się obecnie w różnorodnych biotopach na całym świecie.
- masa maciorek (samic): 20-90 kg (do 120 kg owce gisarskie)
- masa baranów (samców, zwanych też trykami): 30-150 kg (do 190 kg owce gisarskie)
- wysokość dorosłej owcy w kłębie do ok. 1 m
- dojrzałość płciowa w wieku kilku miesięcy do jednego roku (zależy od rasy)
- wykorzystywane gospodarczo zazwyczaj do 6 roku życia
- średnia długość życia: 11-12 lat
Nazewnictwo zootechniczne poszczególnych grup owiec
maciorka – dorosła samica owcy użytkowana rozpłodowo;
baran (tryk) – dorosły samiec użytkowany rozpłodowo;
jagnię – młoda owca;
skop – wykastrowany samiec owcy, przeznaczony na tucz. Znaczenie kulturowe
Od wieków owce były związane z wieloma kulturami, szczególnie w obszarze śródziemnomorskim i w Walii, gdzie były podstawowym zwierzęciem hodowlanym.
Owca ma też wiele znaczeń symbolicznych w starożytnej sztuce, tradycji i kulturze. W judaizmie występuje wiele odniesień do tego zwierzęcia, między innymi Baranek Paschalny. Chrześcijaństwo używa wielu ilustracji związanych z owcami. Między innymi: Dobry Pasterz jako jedno z określeń Chrystusa; biskupi pastorał (kształt i znaczenie łacińskie), lew spoczywający z owcą. W Grecji tradycyjnie spożywa się danie z Baranka Paschalnego na święto Wielkiejnocy. Owce mają również znaczenie w kulturze arabskiej. W Biblii pasterzami byli: Abraham, Jakub, Mojżesz i król Dawid.
Baran to jeden z dwunastu znaków zodiaku.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz