Hej

Melanoides tuberculata

Melanoides tuberculata – inwazyjny gatunek małego, słodkowodnego, szeroko rozprzestrzenionego ślimaka płucodysznego z podrzędu przodoskrzelnych, w języku polskim znanego pod potoczną nazwą świderek. Bywa hodowany w akwariach. Może być wektorem wielu chorób, w tym również groźnych dla człowieka.

Taksonomia

Gatunek został opisany w Indiach pod nazwą Nerita tuberculata. Po przeniesieniu do rodzaju Melanoides pojawił się problem nomenklatoryczny, ponieważ zgodnie z zasadami kodeksu nomenklatury zoologicznej, nazwy rodzajowe z końcówką -oides są rodzaju męskiego (jeśli autor nazwy nie ustalił inaczej, a autor nazwy Melanoides – Olivier, 1804 – tego nie zrobił), a dotychczasowy epitet gatunkowy tuberculata jest rodzaju żeńskiego. W literaturze pojawiły się dwie wersje nowej nazwy: Melanoides tuberculatus i Melanoides tuberculata. Pod koniec XX wieku taksonomowie uznali na podstawie analizy oryginalnego opisu Oliviera, że Melanoides jest rodzaju żeńskiego, ponieważ autor przyjął formę żeńską dla M. fasciolata – gatunku typowego nowego rodzaju. Tym samym poprawną nazwą gatunku jest Melanoides tuberculata.

Morfologia

Wysokość muszli wynosi 30–45 mm, spotykane są też większe – do 50 mm. Na terenie Stanów Zjednoczonych spotykano osobniki mierzące do 80 mm. Muszla podłużna spiralnie i prawoskrętnie skręcona, barwy od czarnej do jasnobrązowego, z ciemnymi czerwono-rdzawymi plamami.

Tryb życia

Przebywa w płytkich i wolno płynących wodach o piaszczystym lub lekko żwirowym podłożu. Aktywny głównie w nocy, przekopując dno odżywia się detrytusem. Parametry wody: odczyn pH 7–8, twardość 8–12°n, temperatura 20–28 °C, w części tropikalnej nawet do 35 °C. Krytyczną temperaturą, poniżej której giną jest 18 °C.

Choroby

Melanoides tuberculatus jest pośrednim nosicielem przywr wywołujących choroby groźne również dla człowieka: Clonorchis sinensis wywołującej klonorchozę, Paragonimus westermani wywołującą paragonimozę, oraz Metagonimus trematode i Diorchitrema formosanum.

Hodowla w akwarium

W dzień zakopuje się w piasku lub żwirku na dnie zbiornika. W podłożu poszukuje odpadów roślinnych, zwierzęcych i resztek pokarmowych wzruszając go i napowietrzając. Drążenie to wpływa korzystnie na korzenie roślin.

Rozmnażanie

Gatunek żyworodny, rozmnażanie może odbywać się płciowo jak i partenogenetycznie. Dojrzałość rozrodczą osiągają osobniki o długości ok. 3 cm i wieku 1 roku. Najchętniej rozmnaża się na miękkim, piaszczystym podłożu, gdzie młode ukrywają się przez 3–4 miesiące. Plenny, przy nadmiernym rozmnożeniu się może być uciążliwym mieszkańcem. Młode w chwili narodzin mają 1–2 mm długości. Dorosły świderek może urodzić do 70 młodych
 


Pa, Pa don't copy